PL
EN
DE
Zapraszamy do Społecznego Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej na zwiedzanie otwartej 2 marca wystawy „Makatka europejska” przygotowanej ze zbiorów Elżbiety i Piotra Branekovych. To bardzo oryginalna kolekcja, być może nawet jedyna taka w Polsce. Elżbieta Branekova jest etnografem, specjalistką od strojów, haftów, ozdób ludowych, autorką wielu publikacji na ten temat. Wspólnie ze swoim mężem zebrała ponad 600 makatek, w tym pokaźną ilość europejskich. Zgromadzeni na wernisażu wystawy goście mieli okazję podziwiać część tych zbiorów w obecności autorki wystawy i wysłuchać wielu bardzo ciekawych informacji o historii makatki w Europie, mającej swój początek na terenach Niemiec, a także o treściach przekazywanych za pomocą wyszywanych lub drukowanych na płótnie obrazów. To właśnie one, wisząc przede wszystkim w kuchni, przypominały mieszkańcom o zasadach moralnych, patriotycznych, religijnych. Opowiadały historie ludzkie, ukazywały ludowe tradycje, tańce, przysłowia, teksty piosenek. Podobnie było też w Polsce, gdzie makatka była najbardziej popularna w latach 50-tych i 60-tych XXw., a teraz następuje jej „renesans”. Na koniec spotkania każdy z obecnych otrzymał na pamiątkę drobny upominek w czerwono-białym kolorze tzw. marteniczkę (paseczek, bransoletka, gałganek, plecionka, pomponik, laleczka z wełny), którą wręczają sobie Bułgarzy 1 marca. Dniu uważanym za koniec zimy i początek wiosny. Noszą na sobie do chwili ujrzenia pierwszego kwitnącego drzewa lub wiosennego ptaka. Marteniczka ma przynieść im szczęście i pomyślność. Tradycja ta ma korzenie w zwyczajach bułgarskich z VII wieku.
Serdeczne podziękowania za umożliwienie pokazania w tłuszczańskim muzeum oryginalnych zbiorów skierowali do Elżbiety Piskorz-Branekovej Burmistrz Tłuszcza Paweł Bednarczyk z obecnymi radnymi- Ireną Pawlicką i Tomaszem Siekaczyńskim oraz Prezes TPZT Waldemar Wojtyra. Dzięki tej wystawie możemy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy makatka to kicz, czy sztuka. Dla nas jest sztuką wymagającą niewątpliwie talentu, a ponadto bogatym źródłem wiedzy o historii, tradycjach i obyczajach.
Wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Tłuszczańskiej dziękujemy wszystkim gościom za przybycie i zapraszamy do oglądania wystawy do 6 kwietnia 2023r.
Fot. A. Jaworska oraz UM Tłuszcz
